‘If you don’t pay for the product you are the product.’ (Eğer bir ürün için ücret ödemiyorsanız ürün sizsiniz.)
Bu haftaki yazımın başlığında yer alan ve Digital Age Summit 2015 etkinliğinde konuşan Keren Elazari’ye ait olan bu tarihi söz; anlık iletişimin mükemmel şartlarda sunulduğu sosyal medya mecralarının neden ücretsiz olarak bize sunulduğunu ifade etmeye yetiyor aslında.
Hiç sordunuz mu kendinize en ilkel iletişim tarzı olan mektup atarken dahi bir ücret ödenirken, anlık veri transferine kadar çok büyük imkanlar sağlayan sosyal medya ortamları neden ücretsiz?
Whatsapp, Facebook, Twitter, Google ürünleri neden bedava?
Çünkü ürün biziz, ürün bizim verilerimiz.
Geçtiğimiz yıllarda Cambridge Analytica’nın, 50 milyon Facebook kullanıcısının verilerini izinsiz şekilde toplayarak Trump’un seçim çalışmasında kullanıldığı ortaya çıkmıştı.
Yine Avusturyalı hukukçu Max Schrems’in Facebook ile uzun hukuk mücadelesi sonucunda ortaya çıkan sonuç da verilerimizin mahremiyeti konusunda manidar bir örnek…
Facebook’tan kendisi ile ilgili elinde bulundurduğu şahsi verilerini isteyen Schrems’in, davayı kazanması üzerine Facebook’tan aldığı şahsi verilerin 1222 sayfalık kullanıcı hareketlerinden oluşması, şahsi bilgilerimizin ne derece detaylı olarak saklı olduğunu bir kez daha kanıtlıyor. Üstelik bu davanın 2015 yılında açıldığını düşündüğünüzde, 2023’deki bunca dijitalleşme ve sosyal medyadaki mahremiyet ifşalarımızın karşılığında nasıl bir veri bankası sunuyoruz bir düşünün.
Verilerimiz iki şekilde kullanılıyor;
Bir; rutin internet hareketlerimizden elde edilen veriler. Paylaşımlarımız, arama motorları, gezindiğimiz sayfalar, anketler, challenge katışımlarımız.
İki; farkında olmadan kullanılan hesaplarımız.
Bazı üyeliklerimiz, sosyal medya aboneliklerimiz ya da tıkladığımız korsan yazılım linkleri, fakında olmadan sosyal medya hesaplarımızın başkaları tarafından kullanılmasına neden olabiliyor.
Hesaplarımız kullanılarak gündem çalışması yapılabiliyor. Bizim adımıza paylaşım yapılıp hemen silinebiliyor. Kendimizi adımızın yan yana olmasını istemediğimiz hesapları takip ederken bulabiliyoruz.
NASIL KORUNACAĞIZ: HABERLER KÖTÜ
İşte burada kötü bir haberim var: Aslında sosyal medya mecralarına adım atıp bu uygulamaları telefonumuza, bilgisayarımıza yüklediğimiz andan itibaren hiçbir mahremiyetimiz yok. İndirdiğimiz her uygulama foto galerimize, rehberimize, arama motorumuza, hatta parmaklarımızın ekranın hangi köşesinde en fazla gezdirdiğimiz bilgisine kadar cihazlarımızdaki tüm hareketliliğe ve bilgimize erişebiliyor.
Yine de hiç olmazsa kendi ellerimizle mahremiyetimizi teslim etmemek noktasında olmazsa olmaz mahremiyet kurallarını hatırlamakta fayda var…
UZATILAN HAVUÇLARI YEMEYİN!
Sosyal medya kullanıcılarına, takipçi sayılarını artırma, profillerine kimlerin baktığını gösterme, paylaşımlarının etkileşim sayılarını artırma gibi vaatler veren, mavi tik vaat eden, site, hesap ve şifre bilgilerini edinen uygulama ve kişilere fırsat vermeyin.
SOSYAL MEDYA ÜZERİNDEN ÜYE OLMAYIN!
Dikkat etmemiz gereken hususlardan biri; üyelik gerektiren sitelere giriş yapılırken, “Facebook ile üye ol” ya da “Twitter ile üye ol” gibi seçeneklerle üye olunmaması. Tüm profilinizi bu uygulamalara açmış olabileceğiniz gibi, bu üçüncü şahıslar sizin adınıza paylaşımlar yapıp profil bilgilerinizi güncelleyebilir, başka insanları takip edebilirler. Instagram ve Twitter’da takipçi satın alınabilinen uygulamaların pek çoğu bu sistem ile çalışmaktadır.
ŞİFRE VE GÜVENLİK KORUMASINA ÖZEN GÖSTERİN!
Şüphelendiğiniz durumda şifrenizi değiştirin, iki faktörlü güvenlik faktörü kullanın, kurtarıcı mail adresinizin güncelliği ve güvenliğini teyit edin.
Hesaplarınız kullanılarak sizin üzerinizden manipülasyon yapılmış olabilir.
Seçim ortamında bu durum Cambiridge Analytica örneğinde olduğu gibi manipüle edilebilir. Kişisel veriler analiz edilerek kişilere özel reklam ve yönlendirmeler yapılabilir. Bu yönlendirmeler bazen açıktan reklam yoluyla olur, bazen subliminal yollarla yapılabilir.
Bot hesaplar kullanıldığı gibi bu şekilde ele geçirilen gerçek hesaplar da kullanılarak TT çalışmalarına destek sağlanabilir; anketler manipüle edilebilir.
